پی وی سی (PVC) چیست؟

 

ماده تشکیل دهنده polichloroethylene (پلی وینیل کلراید) یا پی وی سی نوعی پلاستیک بسیار پر کاربرد است.

این ماده در حال حاضر 50 الی 60 درصد در سازه های ساختمانی که به دست بشر ساخته می شود مصرف می شود. در سال های گذشته پی وی سی جایگزین چوب، سیمان و سفال شده است.

پی وی سی در ساخت لوله برق، لوله فاضلاب، کانال و لوازم نصب کردنی، صفحات گرامافون، کارت ها، پنجره ها، درب منزل، کف سازی و سقف سازی و در شکل نرم برای عایق و پوسته های کابل الکتریکی، توپ های بازی، لباس های کار و …… کاربرد دارد.

فرمول مولکولی پی وی سی به شکل زیر می باشد:

{2}(C2H3CL)n

نمک خام و طعام مواد تشکیل دهنده اصلی پی وی سی می باشد که از نفت سیاه، نمک، کلر و ماده اتیلن به دست می آید.

پی وی سی پلاستیک بسیار مستحکم است که با اضافه کردن روان کننده ها قابل انعطاف و نرم می شود که در مقابل آب و هوا بسیار مقاوم می باشد

همچنین در شرایط حاضر یکی از ارزشمندترین محصولات صنعت پتروشیمی است .بطور عمومی بیشتر از ۵۰% از پی وی سی ساخت بشر در ساختمان سازی استفاده می‌شود .زیرا پی وی سی نسبت به مواد پلیمری دیگر ارزان بوده و میتوان با آن انواع محصولات مختلف را ساخت . 

در سالهای اخیر پی وی سی (PVC) جایگزین بسیار خوبی برای مصالح ساختمانی بوده است و به خاطر ماندگاری محصول تولید شده با این ماده بسیار پر کاربرد شده و مصالح سنتی که قابلیت تولید با PVC را داشته باشند به مرور حذف میشوند.

کاربردهای PVC :

  • لوله های فاضلابی              
  • پروفیل مصرفی در ساخت درب و پنجره دو جداره                                     
  • لوازم خانگی                                                                                               
  • روکشهای سیم و کابل   
  • بسته بندی
  • قطعات خودرو
  • لوازم پزشکی
  • قطعات الکترونیکی
  • مبلمان          

 

روش تولید pvc :

برای تهیه پلیمر pvc از فرآیندهای مختلف پلیمریزاسیون استفاده می کردد و در نهایت پلیمر حاصل نیز با همان فرآیند معرفی می گردد. فرآیندهای پلیمریزاسیون pvc عبارتند از :

  • پلیمریزاسیون تعلیقی
  • پلیمریزاسیون امولسیونی
  • پلیمریزاسیون توده ای

فرآیندهای مختلف تولید pvc باعث می شوند که محصول حاصله نیز بر شکل و اندازه دانه بندی ، قابلیت جذب روغن های نرم کننده ، ویژگی های نوری ، الکتریکی ، فیزیکی ، میکانیکی و نیز موارد کاربردی ، با یکدیگر متفاوت باشند.

پلی وینیل کلراید تعلیقی یا PVC-S :

در این روش ابتدا مونومر مایع غیر قابل حل در آب توسط همزن های قوی کاملا در آب پخش شده و سپس با افزودن یک شروع کننده مناسب که در vc قابل حل می باشد ، واکنش آغاز و نهایتا ذرات معلقی از pvc به بزرگی ۲۰-۲۰۰ میکرومتر تشکیل می شوند.

زنجیرههای مولکولی معلق PVCدر آب توسط سیستم های سانتریفیوژ ، توری ها و فیلتراسیون به راحتی از فاز آبی جدا شده و پس از جستجو و خشک سازی ، ذرات سنگین و کروی شکل PVC-S از آنها به دست می آید که پلیمر مناسبی برای ساخت محصولات الکتریکی و با مصنوعات شفاف با روش فرآیند های اکستروژنی و تزریقی می باشد . از محاسن این روش سهولت در انتقال گرمای ناشی از واکنش پلیمریزاسیون است که براحتی توسط محیط آبی انجام می گیرد.

پلی وینیل کلراید امولسیونی یا PVC-E :

در این روش ابندا مونومرهای vc مایع غیر قابل حل در آب همراه مواد امولسیونی محلول در آب توسط همزن های مناسب کاملا در آب پخش میشود .با افزودن شروع کننده های محلول در آب (اغلب پراکسیدهای محلول در آب مثل سولفات کالیم ) و تنظیم درجه حرارت سیستم ، واکنش آغاز و سپس ذرات بسیار ریز pvc تشکیل می شوند.جدا سازی محلول شیری رنگ PVC از مونومرها ی واکنش نیافته در سزایط خاص و تحت فشار خلاء انجام می گیرد. از ماده به دست آمده می توان مستقیما در پوشش کاری -لعاب کاری و یا حتی به عنوان چسب استفاده کرد.

وجود ماده امولسیونی در Pvc اصطکاک بین پلیمر و قسمت های فلزی ماشین آلات فرآیند را کاهش داده و باعث سهولت در امر تولید می گردد. در مقابل وجود همین عامل باعث افت ویژگی های الکتریکی ، تمایل به گرفتن بار الکتریسیته و کدری رنگ محصول می گردد . شکل و بزرگی دانه های PVC در این روش تابعی از شرایط خشک کن ها ، ذرات جدا شده  pvc از فاز آبی بوده که با تغییر تنظیمات خشک کن اندازه ذرات از ۲ تا ۶۰ میکرون قابل تغییر می باشد.

از PVC-E بیشتر جهت تولید چرم مصنوعی ، کاغذ دیواری ، دستکش  استفاده می شود.

 

خواص پی وی سی (PVC) :

 

  • استنحکام بالا
  • مقاوم در برابر شرایط آب و هوایی نا مناسب
  • فرآیند پذیری مناسب
  • ارزان
  • خود اطفاء
  • دمای ذوب حدود ۸۰ درجه سانتیگراد
  • مقاوم در برابر U.V
  • چگالی ۰/۸ تا ۱/۴۷ (g/cm3)
  • سازگاری با فزودنی ها
  • غیر محلول در الکلها ، هیدروکربن ها ، استون
  • خواص الکتریکی عالی
  • قابل استفاده مداوم در ۶۰ درجه سانتیگراد
  • مقاوم در برابر مواد شیمیایی ، روغنها ، اسیدهای ضعیف
  • محلول در متیل کتون ، تولوئن ، نیتروبنزن

 

مفهوم K-Value :

هر تولید کننده پی وی سی بسته به مصرف نهایی ، نوع خاصی از پلیمر را تولید می نماید که از نظر مورفولوژی و جرم مولکولی با هم متقاوت می باشند.در صنعت ، K-Value یا عدد ویسکوزیته به عنوان نمایانگر وزن مولکولی پی وی سی به کار می رود.

به منظور اندازه گیری این شاخص ، ویسکوزیته محلول PVC تعیین می گردد. هر چه میزان این شاخص بالاتر باشد نشاندهنده وزن مولکولی بالاتر پی وی سی است.

محدوده K-Value معمولا بین ۳۵ تا ۸۰ می باشد.

مصارف مختلف PVC برحسب K-Value :

K-Value بین ۵۵ تا ۶۰ مناسب جهت تزریق

K-Value بین ۶۶ تا ۶۸ مناسب جهت اکستروژن دیوارپوش ، پروفیل ، لوله و …

K-Value بین ۶۵ تا ۷۱ مناسب جهت تولید قطعات منعطف ، روکش کابل و ...